Psikolojinizi bozan bakteri!

Peki bu konuda yapılan araştırmalar ne? Depresyondan Parkinson’a, birçok hastalığı bağırsak sağılığını dengeleyerek önlemek mümkün mü? BBC News’dan James Gallagher derledi:

‘BİR DEVRİMİN EŞİĞİNDE OLDUKLARINA İNANIYORLAR’

“Eğer bizi insan yapan bir şey varsa, o da zihinlerimiz, düşüncelerimiz ve duygularımızdır. Bununla birlikte, bağırsaklarımızdaki bakterilerin beyinlerimizi değiştiren görünmez bir el olduğunu iddia eden, yeni ve tartışmalı bir kavram ortaya çıkmakta.

Bilim, hepimizin üzerinde ve içinde yaşayan trilyonlarca mikrobun – bizim mikrobiyomumuzun- fiziksel sağlığımızı nasıl etkilediğini ortaya koymaya çalışıyor. Fakat şimdi, depresyon, otizm ve nörodejeneratif hastalığın bile dahil olduğu durumlar bu minik yaratıklarla bağlantılandırılıyor.

Nasıl hissettiğimizin bağırsaklarımızı etkilediğini yüzyıllardır biliyoruz – bir sınav veya iş görüşmesi öncesi olanları düşünmeniz yeterli – fakat şimdi bu, iki yönlü bir durum olarak görülüyor. Çeşitli araştırmacı grupları, ruh sağlığını iyileştirmek için ‘ruh hali mikropları’ veya ‘psikobiyotiği’ kullanan bir devrimin eşiğinde olduklarına inanıyor.

Tüm bu kavramı tetikleyen araştırma, Japonya’daki Kyushu Üniversitesi’nde yapıldı. Araştırmacılar, ‘mikropsuz’, yani mikroplarla hiç temas kurmamış farelerin stres altındayken, normal farelerin iki katı miktarda stres hormonu salgıladığını ortaya koydu. İki gruptaki hayvalar, mikropları haricinde birebir aynıydı. Bu, aralarındaki farkın mikro organizmalarından kaynaklandığına dair güçlü bir işaretti.

Kanada’daki McMaster Üniversitesi’nin nöropsikiyatri bölümünden Dr. Jane Foster, “Hepimiz, mikropları ele alan o ilk nörobilimci dalgası için o ilk makaleye dönüp duruyoruz. Depresyon ve anksiyete üzerine çalışanlarımız açısından gerçekten de çok güçlü bir makaleydi” diyor. Bu, ruh sağlığı ile mikrobiyal tıbbın ilgili olabileceğine dair ilk işaretti.

BAKTERİLER BEYNİ NASIL DEĞİŞTİRİYOR?

Beyin, evrende bilinen en karmaşık nesne. Peki beyin, bağırsaktaki bakterilere nasıl tepki veriyor olabilir?

• Rotalardan biri ‘vagus siniri (onuncu kafa siniri]’; bu, beyin ile bağırsağı birbirine bağlayan bir ‘bilgi otoyolu’.
•  Bakteriler, diyetteki lifleri kısa zincirli yağ asitlerine bölüyor; bunların vücudun her yerinde etkileri oluyor.
• Mikrobiyom bağışıklık sistemini etkiliyor; bu durum beyin hastalıklarında da tespit edilmiş durumda.
• Bağırsaktaki mikropların, DNA’nın sinir hücrelerindeki çalışma biçimini değiştirmek için mikroRNA’lar adı verilen küçük genetik kodları kullanıyor olabileceğine dair yeni kanıtlar bulundu.

Mikropsuz farelerin davranış ve hatta beyin yapılarındaki değişimler konusunda da artık geniş çaplı araştırma bulguları var. Fakat onların tamamen steril hali gerçek dünyada görülebilir bir şey değil. Bizler sürekli olarak çevremizdeki mikroplarla temas halindeyiz, hiçbirimiz mikropsuz değiliz.